Wiło, cna wiło, czyli o kilku słowiańskich demonach.

Witam! Jak już zostało w poprzednich postach wspomniane, dołączyłam do załogi. Bardzo się z tego cieszę (a kto by się nie cieszył?). Mam nadzieję, że nie znudzę was pierwszą notką :]

Południce

     I nie, nie chodzi mi o motyle. Te demony były nazywane też babami o żelaznych zębach, przypołudnicami, żytnimi lub rżanymi babami. Ukazywały się pod postacią młodych dziewczyn (albo starych kobiet), owiniętych w białe płótno. Na plecach trzymały worki, w których trzymały porwane dzieci, a swoje ofiary dręczyły drągiem, ożógiem lub sierpem. Południcami stawały się dusze kobiet, które krótko przed lub w trakcie ślubu zmarły, lub niedługo po weselu (trza się najpierw wybawić). Podobnie jak Sfinks – zadawały zagadki, a los pytanego, zależał od odpowiedzi. Porywały dzieci, dusiły we śnie żniwiarzy na polu. Udar słoneczny tłumaczono tym, że nastąpił atak południcy. W południce wierzono na północnej Słowiańszczyźnie, czyli w Łużycach, Czechach, Słowacji, Rusi, a także w Polsce.

(Alfonsa Muchy dzieła przywodzi mi na myśl ta piękna ilustracja, hmm. A Wam? – przyp. pułkownika myszy)

Wodni topcowie

      Utopiec i topielica. Oba te demony rodzą się z dusz potopionych osób, poronionego płodu lub dzieci przeklętych przez matkę. Wygląd Topielicy to młoda dziewczyna z długimi, jasnymi włosami, które swoim śpiewem i wołaniem zwabiały mężczyzn i ich topiły. Tyle mówi nam wikipedia. A Utopiec?

Utopce przybierały postać wysokich, bardzo chudych ludzi o oślizgłej, zielonej skórze, z dużą głową i ciemnymi włosami. ~ wikipedia

     Utopce zamieszkiwały także studnie i rowy przydrożne. Był często utożsamiany z wodnikiem. W czasie nowiu wychodziły na brzeg. Jak południce - bawili się z ludźmi w zagadki. Tyle, że nie można oszukiwać, bo inaczej demon wtedy ową osobę utopi.

     Dla topców składano ofiary i topiono zwierzęta (kupując, nie można było się targować o cenę), zazwyczaj kurę. Czasem jednak topiono nawet całego konia! Oczywiście, chrześcijanie także wierzyli w dusze topielców, tyle że jak zwykle utożsamianli je z diabłami.

Chrześcijaństwo wyraźnie określało rodowód utopca, wiążąc go z diabłem. Ten ostatni miał wstępować w duszę ludzką po śmierci, która w ten sposób stawała się utopcem. Pojawiły się również nowe sposoby na ochronę. Pomagać miała zmówiona przed wejściem do wody modlitwa bądź też noszenie krzyża. Również zarzucony na utopca różaniec mógł uratować życie. ~ Encyklopedia Fantastyki

Wiara w utopce była na tyle mocno zakorzeniona, iż swój oddźwięk znalazła w folklorze chrześcijańskim. Utopce wywodzono wówczas od strąconych z nieba aniołów, pokutującej ludzkiej duszy lub dusz samobójców. Chrześcijaństwo ostatecznie zaczęło wręcz upowszechniać własne sposoby ochronne przed nimi – głoszono np. iż tonącemu dobrze jest na szyję zarzucić różaniec, co odstraszy utopca. W kronikach z XIV w. zapisano: Szczególną ostrożność przy wodzie zachowaj, by utopca w porę spostrzec. Pomylić się sposobu nie ma, bo brzydki on okrutnie i do ludzi nie podobien. Gdy więc mokrego stwora obaczysz, co głowę ma wielką zielonymi włosami zdobioną i odnóża jak patyki cienkie – uciekaj człeku, by śmierci w odmętach nie ponieść. Gdy zaś ostrożnym nie dość będziesz i wodnicy dasz się złapać, ciepnij jej różańcem w oczy, a bestię precz odgonisz. Najbardziej znanym utopkiem jest wodzisławski Zeflik, o którym powstało wiele przypowieści. ~ wikipedia

    W Czechach i w Słowacji wierzono także w dzieci, które przy blasku księżyca, zmuszały żywych do śmierci przez utopienie.

Biali ludzie

       Te małe istoty, były utożsamieniem białaczki, malarii lub febry. Występowały w Warmii i na Mazurach. Zamieszkiwały kałuże przy drogach. Przyczepiały się do ubrania ofiary i podczas snu wchodziły w ciało przez noc i usta.

Wiły

    Demony Serbsko-Chorwackie, znane także jako samowiły (wiły leśne), zagorninie (góry), Brodarice (rzeki i jeziora) oraz oblakinie (obłoki). Utożsamiane z rusałkimi, których były odpowiednikami. Słowiański odpowiednik nimf. ,,Rodziły" się z dusz zmarłych wcześnie dziewcząt. Zazwyczaj pojawiały się w grupach pod postacią niemal przezroczystych, pięknych (kuso odzianych lub nagich) dziewcząt ze skrzydłami, a także koni, łabędzi sokołów i wilków. Ewentualnie wirów powietrznych. Pomagały dla mężczyzn w wyborze małżonki, pomagały rolnikom i przepowiadały przyszłość... Chyba, że ktoś je rozgniewał. Zazwyczaj zabijały swoje ofiary w tańcu, oślepiały, lub doprowadzały do szaleństwa. Słynęły z tego, że były strasznie kapryśne, nigdy nie można było być pewnym, czy wiły pomogą, czy zaszkodzą. Piękne, nieprzewidywalne, groźne, tajemnicze. Zupełnie jak siły natury. Wiły są znane także na zachodniej Słowiańszczyźnie, ale określano tak człowieka, który stracił rozum.

    Ofiary dla wił składano pod drzewami, w jaskiniach i na kamieniach. Wierzono także w związki małżeńskie z ludźmi.

      To już na razie wszystko. Mam nadzieję, że zaciekawiłam kogokolwiek mitologią słowiańską. Jeśli ktoś zauważył jakiś błąd, to przepraszam, ale tak to jest jak się korzysta z różnych źródeł (szczególnie Internetu). W każdym razie dziękuję za przeczytanie (i za przygarnięcie mnie do redaktorów).

I przy okazji, jeśli ktoś chciałby coś posłuchać, to dość fajna nuta, oczywiście folkowa i chyba pasująca to tematu postu. 

źródła informacji i ilustracji:

http://msasharah.deviantart.com/

http://pl.wikipedia.org/wiki/Utopiec

http://pl.wikipedia.org/wiki/Topielica_%28demon%29

http://pl.wikipedia.org/wiki/Po%C5%82udnica

Aleksander Gieysztor - Mitologia Słowian

http://encyklopediafantastyki.pl/index.php?title=Utopiec

http://encyklopediafantastyki.pl/images/b/ba/Utopiec.png

http://halas-agn.blogspot.com/2012/05/7-rodzimych-demonow-ktorych-nie-znacie.html

http://hetman80.deviantart.com/art/Little-white-people-294214752

http://pl.wikipedia.org/wiki/Wiły

http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/c/c6/Wila.jpg